OTORİTE / AYRINTI

İnsanlar otoriteye neden ihtiyaç duyarlar? Otoriteden neden korkarlar? Otorite ilişkilerinin olmadığı bir toplum kurma tasarısı gerçekçi midir? Otoriteyle bağ kurmadan onu reddetmek mümkün müdür? Basit bir karşı çıkma bizi otoritenin olumsuzluklarından korumaya yetmediği gibi, onu gerektiği gibi değerlendirmemizi de engelliyorsa, ne yapabiliriz?Richard Sennett bu tür sorulara yanıt ararken insanların otoritelerle kurdukları özel ve kurumsallaşmış ilişkilerin tarihsel ve sosyopsikolojik bir panoramasını çiziyor. Anne babayla çocuk arasındaki gibi kişisel, işverenle işçi ya da devletle yurttaş arasındaki gibi toplumsal ilişkilerde otoriteyi tanımadan reddetmenin insanları ne tür çıkmazlara sürüklediğini anlatıyor. Hegel?in köle-efendi ilişkisi hakkındaki ünlü çözümlemesinden yola çıkarak, öncelikle otoriteyi bir Öteki olarak görmeyi bırakıp tanımayı, onu ?görülür, anlaşılır? bir hale getirmeyi denememizi öneriyor.Hiçbir otorite ilişkisi içermeyen bir dünya kurmaya çalışmanın, insanın toplumsal bir varlık olması yüzünden, mümkün ve anlamlı bir çaba olmadığını söylerken, asıl önemli olanın otoriteyi tahakküm aracı olmaktan çıkarıp, diğer insan(lar)a karşı kayıtsızlık içermeyecek bir biçime dönüştürmek olduğunu ve bunu da ancak otoriteye maruz kalanların yapabileceğini vurguluyor. Bu dönüştürmeye hizmet edebileceğini düşündüğü birkaç somut öneri getirirken aslında daha çok şey yapılabileceğini belirtiyor ve hepimizi otoriteye karşı hayal gücümüzü ve yaratıcılığımızı kullanmaya çağırıyor.Homi Bhabha, bugün dünyanın en önde gelen sosyologlarından biri olan Sennett?in sosyolojisini, ?İnsan tecrübesini niceliksel verilerle değerlendiren, sayılara boğulmuş çağdaşlarının yanında çok farklı? bir sosyoloji olarak niteler. ?Onun hayat boyu verdiği eserleri tek bir cümleyle özetlemem gerekirse, kafasında olan sorunun hep otorite ile insan tecrübesi arasındaki ilişki olduğunu söylerdim,? der.Gerçekten de Otorite kitabı, Sennett?in bütün kitaplarında izlediği bu temanın güzel ve çarpıcı bir özeti gibidir, o anlamda düşünürün bütün eserleri arasında önemli bir yere sahiptir.

• Yayınevi AYRINTI YAYINLARI
• Yazar RİCHARD SENNETT